Edward Bernays
Edward Bernays (1891 - 1995) achter zijn bureau, circa 1930. (© Courtesy Library of Congress,
LC-DIG-ds 11621).
Edward Bernays (1891-1995) was een volle neef van Sigmund Freud. Als geen ander begreep hij het belang van het werk van zijn beroemde oom: inzicht in de drijfveren van de mens. Tijdens de eerste wereldoorlog werkte Bernays voor de Comittee on Public Information van de Amerikaanse regering. Dit instituut propageerde de Amerikaanse deelname aan de Eerste Wereldoorlog en verkocht de oorlog onder de slogan ‘Make the world safe for Democracy’. De werkwijze van het propaganda-instituut wordt tot op de dag van vandaag aan het begin van oorlogen gebruikt. Na de eerste wereldoorlog bedacht Bernays dat als je het grote publiek een oorlog kunt verkopen je het ook zeker producten van bedrijven en politieke ideeën kan verkopen. Bernays werkte voor alle grote
Amerikaanse bedrijven van de twintigste eeuw, van Procter & Gamble, American Tobacco Company tot en met General Electric, van de Democratische partij tot de National Association for the Advancement of Colored People (NAACP). Berucht is zijn perscampagne voor de United Fruit Company, wat begin jaren vijftig direct leidde tot het omverwerpen van de democratische gekozen regering van Guatemala door de CIA.
In de Verenigde Staten wordt Bernays gezien als de vader van de public relations-industrie. Zoals Mercedes Benz beweert de eerste automobiel te hebben ontwikkeld, zo wist Bernays deze titel te claimen. Mede dankzij zijn ouderdom, want nog op 100-jarige leeftijd sprak hij congressen van PR-functionarissen toe.
Propaganda & Bernays
The Father of Spin is een uitgebreide biografie over Edward Bernays, zijn leven en het ontstaan van public relations in de Verenigde Staten van journalist en non-fictie auteur Larry Tye, die tot 2001 verbonden was aan The Boston Globe. Naast deze biografie over Bernays schreef hij biografieën over onder andere Superman en Robert Kennedy.
PR! A Social History of Spin van Stuart Ewen beschrijft niet alleen de geschiedenis van public relations en de ontwikkeling van het vak tot het begin van deze eeuw in de Verenigde Staten, maar gaat ook uitgebreid in op de maatschappelijke consequenties van public relations. Stuart Ewen was als mediahistoricus verbonden aan de Universiteit van New York. De BBC-serie The Century of Self is gebaseerd op dit boek.
Voor een beter begrip van de tijd van Edward Bernays, zijn ideeën en de opkomst van het consumentisme is het de moeite waard de vierdelige documentaire The Century of Self van de Britse BBC-documentairemaker Adam Curtis te bekijken, die in 2002 werd uitgezonden. Zijn dochter, Anne Kaplan-Bernays (1930), als schrijfster tot voor kort verbonden aan de Nieman Foundation for Journalism van Harvard en aan Boston University, komt in de eerste afleveringen regelmatig aan het woord, evenals mediahistoricus Stuart Ewen, schrijver van PR! A Social History of Spin.
Dit interview met Stuart Ewen werd afgenomen door de Franse journalist Pierre Haski tijdens het evenement Propagande & Démocratie in de Cinema Etoile le Saint-Germain-des-Prés in Parijs op 20 september 2018 van het Franse Ina, Institut National de l’Audiovisuel.
