Mediaspecialist Tonie Broekhuijsen die Propaganda, hét klassieke handboek voor public relations, naar het Nederlands vertaalde, schrijft een aantal gastblogs voor De Ondernemer. Zijn tweede in deze serie: over de geboorte van public relations 100 jaar geleden en het effect op onze tijd.
Hij is voor de meesten van ons een grote onbekende. En toch heeft hij, als geen ander, een grote stempel gedrukt op onze huidige manier van leven. Op de marketing, reclame en media van vandaag; het bestuderen en beïnvloeden van consumenten, en de manier waarop er tot op de dag van vandaag politiek wordt bedreven.
Dagelijks worden we overspoeld door een kakofonie van berichten. Bedrijven, instellingen, politieke partijen en overheden bestoken ons via alle mogelijke media. Van uithangborden tot gesponsorde e-mails, van ongevraagde telefoontjes tot Facebook-berichten. Je hoeft er geen moeite voor te doen: je brievenbus wordt vanzelf gevuld. Loop door een winkelstraat. Zet de televisie aan. Klap je laptop open of begin te swipen op je telefoon. Koop dit. Abonneer je hierop. Verzeker je goed. Ga sporten. Val af. Neem mee, want gratis. Kom binnen. 131 mensen gingen jou al voor… Laat je verrassen. Wist je dat… Kijk om je heen. App niet in de auto. Sta eens vaker stil bij… Geniet!
Smeken om aandacht Al die advertenties, aanbevelingen, oproepen en berichten smeken om jouw aandacht. Ja, om jouw aandacht. Van jou alleen! Jij, als uniek persoon. Want jij hebt een goede smaak, jij weet hoe je elke dag een feestje kunt bouwen, jij houdt van het échte leven, jij gaat geen uitdaging uit de weg, jij kiest, jij pakt je kansen, jij durft, jij blijft op de hoogte! Want jij houdt van jou. Dat is in grove lijnen meestal het verhaal om je in te pakken. Om je begeerte op te wekken. Om je geweten te laten spreken. Om je – in marketing termen – te activeren. En in veel gevallen om jou – ja, ook jij! - de portemonnee te laten trekken en te kopen, kopen, kopen.
Verleiden, verkopen Als hij nog zou leven, zou hij gefascineerd zijn door de mogelijkheden van de media van vandaag: social media, e-commerce en Big Data. Ongetwijfeld zou hij ook de grote bazen van de internetgiganten - Jeff Bezos van Amazon, Mark Zuckerberg van FaceBook en het duo Larry Page en Sergey Brin van Google – persoonlijk hebben gekend. Want hij was verre van onbescheiden. En waarschijnlijk hadden zij hem ook benaderd. Want hun voorgangers - de Fords, de Edisons, de Vanderbilts, de Hoovers; industriëlen en politici uit de vorige eeuw - hingen aan zijn lippen. Als geen ander begreep hij dat je mensen moet verleiden, wil je ze iets verkopen. Je moet hun voorkeuren leren kennen, hun voorbeelden doorgronden, hun leiders, hun favoriete acteurs en actrices, hun opleiding en leefomgeving en met die kennis kun je hen verleiden producten te kopen. Producten waarmee ze zichzelf kunnen identificeren.
Edward Bernays
Zijn naam is Edward Bernays (1891 – 1995); hij was een volle neef van de grondlegger van de psychoanalyse Sigmund Freud. Honderd jaar geleden begon hij een bedrijfje in New York om publiciteit voor bedrijven te generen. Aangezien propaganda als woord dankzij de Eerste Wereldoorlog behoorlijk besmet was geraakt – want dat was alles wat de vijand beweerde – bedacht hij een nieuw beroep: counselor on Public Relations.
Oorspronkelijk gepubliceerd op: