Recensent: André Manning - april 2020: 'Ik heb het boek in een ruk uitgelezen'
Ja, daar zit je dan thuis. Net als veel vakgenoten de richtlijnen van het RIVM en de overheid volgend. En voldoende tijd om bijvoorbeeld Propaganda te lezen. En beste lezer, nu niet stoppen met lezen omdat je al een oordeel hebt gevormd bij het lezen van het woord propaganda.
Het boek Propaganda werd bijna honderd jaar geleden geschreven door de Amerikaan Edward Bernays (1891-1995) en is nu voor het eerst in een Nederlandse vertaling, van de Nederlandse journalist Tonie Broekhuijsen, verschenen. Deze versie bestaat eigenlijk uit twee delen: een inleiding door Broekhuijsen waarin hij de waarde en de historische context van het denken van Bernays op een prettig leesbare manier weet te duiden. Het tweede deel is de vertaling van het oorspronkelijke boek uit 1928. En dan is het bijzonder om te zien dat Propaganda nauwelijks aan actualiteit heeft verloren en dat Bernays aan de wieg van het communicatievak heeft gestaan.
Want, Edward Bernays wordt in de Verenigde Staten over het algemeen gezien als de vader van het de PR-industrie. Hij was een pionier die gedurende de Eerste Wereldoorlog voor de Committee on Public Information van de Amerikaanse regering werkte en daar de kneepjes van het vak leerde. Met succes wist dit instituut het Amerikaanse volk te overtuigen van Amerikaanse deelname aan de Eerste Wereldoorlog: onder de slogan Make the World Safe for Democracy. De werkwijze van dit propaganda-instituut is daarna nog meerdere keren door Amerikaanse presidenten en regering aan het begin van oorlogen gebruikt om deze te rechtvaardigen.
Na de Eerste Wereldoorlog werkte Bernays voor talloze Amerikaanse multinationals als Procter & Gamble, de American Tobacco Company en General Electric maar ook voor politieke organisaties als de Democratische Partij en de National Association for the Advancement of Colored People (NAACP). Een opzienbarend voorbeeld van het werk van Bernays is de perscampagne voor de United Fruit Company. Broekhuijsen beschrijft hoe Bernays indirect bijgedragen heeft aan het omverwerpen van de democratisch gekozen regering van Guatemala door de CIA.
Ik heb Propaganda in een ruk uitgelezen. Het is bijzonder prettig geschreven en daar dragen ook de talloze voorbeelden in het boek aan bij. Broekhuijsen is erin geslaagd om een belangrijk werk van een public relations pionier voor iedereen die in het communicatievak werkzaam is, toegankelijk te maken. En waarbij ook de ethische kant van ons vak gelukkig niet onderbelicht blijft. Kortom, voor wie de oorsprong en de beginselen van ons vak nog beter wil begrijpen is dit boek een absolute aanrader.
Op LinkedIn verscheen dit bericht van Logeion onder een post van mij met de recensie:
